زمستان

سرگرمی،ورزشی،ادبی،طنز،زندگی نامه ی دانشمندان-اسطوره های ورزشی،اس ام اس،پادشاهان ایران و ...

زمستان

سرگرمی،ورزشی،ادبی،طنز،زندگی نامه ی دانشمندان-اسطوره های ورزشی،اس ام اس،پادشاهان ایران و ...

منظومه ی شمسی

دانشمندان کهکشانی کشف کرده‌اند که مانند یک کارخانه‌ی ستاره‌سازی، سالانه 4000 ستاره تولید می‌کند.



ستاره‌شناسان،‌ یک ماشین کیهانی تولید ستاره کشف کردند. کهکشانی در جهان بسیار دور که با آهنگی شگفت‌انگیز ستاره تولید می‌کند: 4000 ستاره در سال. در مقایسه، کهکشان خود ما هر سال 10 ستاره تولید می‌کند. این آهنگ باور نکردنی نشان می‌دهد که برای اولین بار شاهد شکل‌گیری یکی از بزرگترین کهکشان‌های بیضوی هستیم
این کشف حاصل رصد چندین تلسکوپ در طول موج‌های مختلف است. در نور مریی این کهکشان به خاطر فاصله‌ی زیادش به صورت لکه‌های محوی دیده می‌شود. اما مشاهده این لکه‌های محو در طول موج‌های فروسرخ و طول موج‌های زیرمیلیمتری، آن را به صورت یکی از درخشان‌ترین کهکشان‌های دوردست نشان می‌دهد. درخشندگی قیاسی از آهنگ تولید ستاره در کهکشان است. شناخت این کهکشان با چنین خواص غیر عادی تنها با بررسی آن در تمام طیف الکترومغناطیسی امکان‌پذیر بود.

این کهکشان در دسته کهکشان‌های «ستاره‌زا» (starburst) قرار دارد و درخشنده‌ترین آن‌ها در جهان بسیار دور به حساب می‌آید. دلیل این درخشندگی، شمار عظیم ستاره‌های جوان در آن است. هنگامی که ستاره‌ها زاده می‌شوند، در سطح بالایی نور فرابنفش می‌تابانند و مقدار زیادی غبار تولید می‌کنند. غبار نور فرابنفش را جذب می‌کند و گرم می‌شود،‌ سپس با تابش در طول موج‌های فروسرخ و زیرمیلیمتری، گرما را به محیط پس می‌دهد. فرآیندی که باعث می‌شود این کهکشان در نور فروسرخ به طور غیر عادی بدرخشد.
ستاره شناسان در طول موج مریی فاصله دقیق این کهکشان را اندازه گرفتند:‌ 3/12 (دوازده و سه دهم) میلیارد سال نوری. دیدن این کهکشان به معنی تماشای جهان در سن 3/1 (یک و سه دهم) میلیارد سال نوری است (سن جهان 7/13 (سیزده و هفت دهم) میلیارد سال برآورد شده است). اگر سن جهان را با سن یک انسان مقایسه کنیم، این کهکشان را در 6 سالگی جهان می‌بینیم. آهنگ ستاره‌سازی این کهکشان با استفاده از طول موج‌های رادویی اندازه گرفته شده است: 1000 تا 4000 ستاره در سال. با این آهنگ، کهکشان تنها 50 میلیون سال زمان نیاز دارد تا به کهکشانی هم‌اندازه بزرگترین کهکشان‌هایی که امروزه می‌بینیم تبدیل شود. زمانی نه چندان طولانی در مقیاس کیهانی. پیش از این کشف، دورترین کهکشانی که چنین آهنگی را نشان می‌داد، کهکشانی در فاصله 7/11(یازده و هفت دهم) میلیارد سال نوری در سن 9/1 ( یک و نه دهم) میلیارد سال جهان بود.

تولید ستاره در این کهکشان با «مدل سلسله مراتبی»(Hierarchical model)، متعارف‌ترین تئوری شکل‌گیری کهکشان‌ها، ناسازگار است. بنابر این تئوری، کهکشان‌ها ستاره‌هایشان را به آهستگی و با گذر زمان، با مصرف قسمت کوچکی از مواد کهکشانی می‌سازند و نه در فرآیند بزرگی از ستاره‌سازی آنچنان که در این کهکشان دیده می‌شود. پرسش این است که این کهکشان یک استثنا است یا این‌که بیشتر کهکشان‌هایی که در ابتدای جهان شکل گرفته‌اند چنین آهنگ بالایی از تولید ستاره داشته‌اند. پاسخ این سوال می‌تواند سطح سازگاری تئوری سلسله مراتبی را با واقعیت تعیین کند  

 

یک ابر سحابی به کهکشان شیری برخورد خواهد کرد 

 

گروهی از دانشمندان کشف کردند که یک سحابی بسیار بزرگ در حال نزدیک شدن به کهکشان راه‌شیری است و با برخورد به آن در کم‌تر از ۴۰ میلیون سال آینده، آتش بازی بزرگی به راه می‌اندازد.در نشست تخصصی انجمن نجوم آمریکا در ایالت تگزاس، گروهی از دانشمندان کشف اخیر خود را درباره‌ی برخورد یک توده‌ی عظیم از گاز هیدروژن با کهکشان راه شیری در کم‌تر از ۴۰ میلیون سال بعد اعلام کردند. بر این اساس، سحابی اسمیت که هیدروژن کافی برای تولید بیش از یک میلیون ستاره خورشید مانند را دارد، با فاصله‌ی تنها ۸ هزار سال نوری از کهکشان ما، با سرعت بسیار به سمت قرص راه شیری در حرکت است. با برخورد این سحابی در فاصله بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون سال بعد، آتش بازی مهیبی در راه شیری پدید می‌آید.
این توده که در سال ۱۹۶۳ کشف شده است با پهنای ۲۵۰۰ سال نوری و طول ۱۱ هزار سال نوری، توجه گروهی از اخترشناسان را به خود جلب کرد تا دانشمندان با تلسکوپ رادیویی «گرین بنک»(Green Bank)، به رصد آن بپردازند.
این توده پس از برخوردی با زاویه حدود ۴۵ درجه به یکی از بازوهای کهکشان، با تغذیه ستاره‌های راه شیری و برهم زدن شکل خوشه‌های ستاره‌ای، مقدمه ظهور ابرنواخترهای پی درپی پس از چند میلیون سال خواهد بود، که بی شباهت به آتش بازی کریسمس نیست!(محل برخورد و چگونگی آن را در شکل مقابل ببینید)http://www.nojum.ir/Common/Thumbnail...g&MaxWidth=225
این دانشمندان با نقطه گذاری بیش از ۴۰۰۰۰ منطقه از این سحابی به منظور تعیین دقیق شکل و موقعیت سحابی، اندازه ظاهری این توده را در آسمان زمین در حدود ۱۵ درجه برآورد کردند یعنی ۳۰ برابر قطر ماه در آسمان! اما به خاطر این که در سحابی ستاره‌ای وجود ندارد، به صورت مرئی دیده نمی‌شود.
دانشمندان در ابتدا قادر به تشخیص این که این توده از کهکشان خارج می‌شود، یا از آن دور می‌شود نبودند، ولی پس از مشاهده سرعت زیاد توده و رصد آشفتگی در نواحی نزدیک به توده متوجه نزدیک شدن سحابی به کهکشان شدند. در این برخورد منظومه شمسی با زاویه‌ای در حدود ۹۰ درجه، از محل برخورد دور خواهد بود.
مچنین اثرات ناشی از نیروهای کشندی راه شیری در این سحابی مشاهده شده است که شباهت زیادی به اثر گرانش خورشید به دنباله‌دارها در منظومه شمسی دارد و ممکن است موجب گسیختگی و از هم پاشیدن قسمت‌های کم چگال سحابی قبل از برخورد بخش چگال توده شود.http://www.nojum.ir/Common/Thumbnail...g&MaxWidth=225
پس از برخورد توده به راه شیری، گاز هیدروژن همچون بارانی بر کهکشان فرو خواهد ریخت که در این مرحله احتمال تشکیل سریع ستاره‌های پرجرم و بزرگ به خاطر شوک برخورد و تزریق گاز هیدروژن وجود دارد.
گروهی از دانشمدان علت پیدایش حلقه‌ای از ستاره های درخشان به نام کمربند «گلد»(Gold) در نزدیکی خورشید را تصادمی مشابه با راه شیری در گذشته می‌دانند.
منبع:http://www.nrao.edu/ 

 

کاوش در اقیانوس های اروپا یکی از قمر های مشتری. 

 

طرح‌های کاوش در اروپا، قمر مشتری، که همواره مورد توجه دانشمندان بوده این بار جدی تر مطرح شده است. دانشمندان در پی فرستادن یک زیر دریایی به اقیانوس‌های زیر سطح این قمر هستند.


به اعتقاد بسیاری از دانشمندان علوم سیاره‌ای، اروپا، قمر مشتری، بهترین گزینه برای همراهی زمین در پذیرش حیات است. فضاپیماهایی چون ویجر و گالیله شواهدی به دست آورده‌اند که نشان از وجود اقیانوسی عمیق و احتمالا گرم در زیر یخ‌های تکه تکه آن دارد. در مقاله‌ای که در شماره‌ی ماه جولای نشریه «مهندسی هوافضا»(Aerospace Engineering) منتشر شده است، یک مهندس مکانیک انگلیسی پیشنهاد ارسال یک زیر دریایی برای بررسی اروپا را ارائه داده است.

پیشنهاد «کارل راس»(Carl Ross)، استاد دانشگاه پورتس موث در انگلستان، ساخت یک زیردریایی از آلیاژ چندین فلز است. او همچنین منابع تغذیه راحت‌تر، وسایل ارتباطی بهتر و سیستم‌های پیشران قوی‌تری را برای مقاله «طرح یک زیردریایی برای پیمایش اقیانوس‌های اروپا» در نظر گرفته است.

مقاله‌ی راس روش‌های مختلف ساخت این زیردریایی را با توانایی تحمل فشار زیاد در زیر لایه‌های یخ اروپا بررسی می‌کند. دانشمندان معتقدند که این اقیانوس‌ها بیش از ۱۰۰کیلومتر عمق دارند، یعنی چیزی در حدود ۱۰برابر اقیانوس‌های زمین.
زیردریایی راس طولی برابر سه متر و قطری به اندازه‌ی یک متر خواهد داشت. به اعتقاد او، اگرچه استیل و تیتانیوم توانایی لازم را برای تحمل فشار آب دارند اما به خوبی شناور نمی‌شوند پس زیردریایی مانند یک سنگ به عمق اقیانوس می‌رود. آلیاژ فلزات و ترکیبات سرامیک می‌تواند بهترین انتخاب باشد.

در طرح راس، یک سلول سوختی(Fuel Cell) انرژی مورد نیاز را برای حرکت، ارتباطات و ابزار علمی تأمین می‌کند. اما این نکته نیز یادآوری شده که پیشرفت تکنولوژی می‌تواند در سال‌های آتی منابع انرژی بهتری را معرفی کند.
به نظر راس مأموریت به اروپا تا قبل از ۱۵ یا ۲۰ سال دیگر میسر نخواهد شد. نظری که «ویلیام مک کینون»(William McKinnon) ، استاد علوم زمین و سیاره‌ای دانشگاه واشینگتون در میسوری، آن را تأیید می‌کند:"بررسی اروپا با یک مدارگرد بسیار دشوار و پرهزینه است اما هزینه‌ی آن بسیار کمتر از فرود یا ورود به اقیانوس‌های آن است. در آینده، زمانی که توانستیم قطر پوسته‌ی یخی را تخمین بزنیم می‌توانیم به طور جدی به مشکلات مهندسی آن بیندیشیم. در حال حاضر بهتر است به فکر مکان‌هایی باشیم که یخ‌های سطح اروپا شکسته است و از مدار می‌توان ترکیبات آن را بررسی کرد".

آزمایشگاه جت پروپالشن(JPL) ناسا هم اکنون در حال کار بر روی ایده‌ی ساخت کاوشگری به نام «کاوشگر اروپا»(Europa Explorer) است. هدف از این طرح، قرار دادن مدارگردی با ارتفاع کم برای تأیید وجود آب در زیر لایه‌های یخ اروپا، نقشه برداری از پراکندگی ترکیباتی که در تحقیقات بیوشیمی اهمیت دارند و همین طور بررسی وضعیت سطح و زیر سطح اروپا برای کاوشگرهای بعدی است. به گفته‌ی مک کینون این ماموریت می‌تواند وجود این اقیانوس، قطر یخ‌ها و مناطقی را که قطر یخ‌ها در آن ها کم تر است نشان دهد". او می‌افزاید که یک مدارگرد نقاط گرمی را که نشان از فعالیت‌های زمین شناختی و یا حتی آتش فشانی دارند مشخص و تصاویری با کیفیت بالا، که برای برنامه ریزی هر نوع فرود به آن نیاز داریم، تهیه می‌کند.
اروپا که اندکی از ماه، قمر زمین، کوچک‌تر است، سطحی بدون دهانه‌های برخوردی دارد که به معنی جوانی پوسته آن است. مطابق یافته‌های فضاپیمای گالیله یخ‌های نزدیک سطح ذوب می‌شوند و به سطح می‌رسند سپس دوباره یخ می‌بندند و بدین ترتیب سطح اروپا همواره در حال تغییر است.

درحالی که دمای سطحی اروپا در حدود ۱۳۰کلوین(۱۴۲- درجه سانتیگراد) است، دمای داخلی می‌تواند در حدی باشد که یخ زیرین را ذوب کند. این گرمای داخلی حاصل از نیروهای کشندی(جزر و مدی) بین مشتری و سایر اقمار آن است.

دانشمندان معتقدند که همین نیروها باعث ایجاد گرما در قمر آتش فشانی مشتری، یو، می شود. احتمال دیگر وجود جریان‌های دریایی به عنوان منبع انرژی است که در زمین باعث ایجاد شرایط مناسب برای تشکیل تجمعاتی از باکتری‌های سخت جان می‌شود. وجود این جریانات در اروپا می‌تواند احتمال وجود حیات را افزایش دهد.

این اولین طرح زیردریایی راس برای جایی غیر از زمین است. او که بیش از ۴۰سال به طراحی زیردریایی‌های زمینی مشغول بوده، در این باره می‌گوید:"بزرگترین مشکلی که داشتم این بود که این زیردریایی باید توانایی ذوب یا حفاری حدود ۶ کیلومتر یخ سطحی را داشته باشد. به همین دلیل به نظر می‌رسید که یک راکتور هسته ای برای تأمین انرژی مورد نیاز ضروری است".
به گفته مک کینون که یک مأموریت به اروپا را فوق العاده مهم ارزیابی می‌کند، اروپا مکانی است که به احتمال بسیار زیاد حاوی آب مایع به میزان زیاد، منابع انرژی و عناصر مورد نیاز برای حیات، مانند کربن، نیتروژن، گوگرد و فسفر است.

اما آیا واقعا در اروپا موجوداتی زندگی می‌کنند؟ به نظر می رسد که برای پاسخ به این پرسش باید منتظر ماند.
منبع: http://www.universetoday.com  
 
کشف مقادیر عظیم آب در اطراف یک پیش ستاره. 
 
کشف مقادیر عظیم آب در اطراف یک پیش ستاره
در تحقیقی که گروهی از دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی اسپیتزر انجام دادند، موفق شدند مقادیر زیادی آب در اطراف یک پیش ستاره کشف کنند.

در این تحقیق دانشمندانی از دانشگاه «روچستر» (Rochester) موفق به کشف مقدار زیادی بخار آب در اطراف پیش ستاره‌ای به نام NGC ۱۳۳۳-IRAS ۴B شدند. مقدار آب یافت شده در حوالی این پیش ستاره به قدری زیاد است که با آن می توان پنج بار تمام دریاها و اقیانوس‌های زمین را از آب پر کرد.

آب به وفور در عالم یافت می‌شود. مدتی پیش اسپیتزر برای اولین بار وجود آب را در جو سیاره‌ی فرا خورشیدی HD ۱۸۹۷۳۳b نشان داده بود و اینک دراین تحقیق از میان ۳۰ پیش ستاره‌ای که دانشمندان در نظر گرفته بودند بخار آب را در هاله‌ی ابر پیرامون یکی از آن‌ها یافت.
ستارگان از ابر وسیعی از گاز که بیشتر از هیدروژن تشکیل شده است٬ متولد می‌شوند. با زیاد شدن جاذبه‌ی گوی تشکیل شده در بخش مرکزی سحابی، مواد پیرامون به سمت آن کشیده می‌شوند و در نهایت به دور آن می‌گردند. در این مرحله عملاً پیش ستاره‌ای تشکیل شده که به سه بخش تقسیم می‌شود: گوی چگالی از مواد که در مرکز توده قرار دارد و مواد اطراف را به سمت خود جذب می‌کند و بزرگ‌تر و در همین حال گرم‌تر می‌شود٬ صفحه‌ای از مواد که به دور این گوی می‌گردد و در نهایت ابری پیرامون این دوبخش که کل سیستم را احاطه می‌کند.
گرچه آب به وفور در کیهان یافت می شود ولی با بررسی‌های زیاد برای نخستین بار اسپیتزر موفق به کشف آب در یک اطراف پیش ستاره شد. دلیل این که در این تحقیق از حدود ۳۰ پیش ستاره‌ی مورد بررسی تنها در یکی آب یافت شده این است که برای کشف آب تلسکوپ باید بتواند دید مطلوبی به بخش‌های مرکزی سامانه داشته باشد و این موضوع به جهت گیری و زاویه‌ی قرار گیری سامانه نسبت به ما بستگی دارد. در نمونه‌ی اخیر که آب فراوانی در آن یافت شده، این جهت گیری چنان است که تلسکوپ می‌تواند به خوبی بخش‌های مرکزی پیش ستاره را زیر نظر بگیرد.

دانشمندان معتقدند که آب موجود در این سامانه از بخش‌های خارجی و ابر قطور پیرامون سیستم به بخش‌های داخلی می‌بارد و بر صفحه‌ی گرد و غباری که به دور ستاره می‌گردد٬ فرو می‌ریزد. این صفحه از مواد می‌تواند در آینده منجر به تولد سیارات شود.
دنباله‌دارها و سیارک‌های سرگردان آب را به زمین آورده‌اند. حال اگر روزی در صفحه‌ی مواد در حال گردش به دور این پیش ستاره نیز سیاره‌ای سنگی به وجود آید، آب موجود که البته فعلا به صورت بخار آب است، می‌تواند به صورت قطعات یخ زده در سیارک‌ها و دنباله‌دارها به سمت سیاره رفته و با سقوط روی آن در نهایت به صورت دریاهایی روی آن پخش گردد. درست مانند آنچه در زمین اتفاق افتاده است.

شناخت آب به شناخت فرآیند تکاملی مجموعه‌های ستاره‌ای و درک ساز و کار تشکیل سیارات در این مجموعه‌ها کمک شایانی می‌کند. مثلا می‌توان از آب به عنوان شناساگری در پیدا کردن چنین صفحاتی از مواد به دور ستارگان استفاده کرد یا می‌توان به کمک آب و مطالعه روی آن به ویژگی‌هایی از سیستم پی برد. به عنوان مثال در پیش ستاره‌ی مذکور دما به حدود ۱۷۰ کلوین می‌رسد و چگالی این سیستم چیزی در حدود ۱۰ میلیارد مولکول هیدروژن در سانتی متر مکعب است. این داده‌ها با بررسی روی آب موجود در این پیش ستاره به دست آمده که نشان دهنده‌ی لزوم مطالعه‌ی بیشتر پیرامون آب و نقش آن در تکامل منظومه‌های ستاره‌ای است.
منبع:www.astronomy.com  
 
مهمانها ی آتشین. 
 
هر ساله در اوایل اردیبهشت، می‌توانید شاهد آتش بازی هیجان انگیزی در آسمان باشید. شبهای 2 تا 7 اردیبهشت ماه هر سال، میزبان شهابهایی از سمت صورت فلکی شلیاقی هستند.

بارش شهابی شلیاقی امسال، در حالی به اوج خود می رسد، که صور فلکی تابستانی نیمه شب و در افق شرقی در آسمان ظاهر می شوند. هر موقعیت کانون بارشساله
که زمین از میان توده ذرات دنباله دار تاچر(Tatcher) عبور می کند، علاقه مندان به رصد بارش های شهابی خود را برای دیدن ۱۰ الی ۲۰شهاب شلیاقی در ساعت آماده می‌کنند.
این بارش که کانون آن در صورت فلکی شلیاق قرار دارد، هر ساله شهابهایی را با سرعت حدود ۴۸ km/sec روانه جو زمین می کند.
بر اساس گزارش های رصدی ای بارش در سال ۱۸۰۳ میلادی تبدیل به یک طوفان شهابی با ۷۰۰=ZHR*(تعداد شهابهای سمت الراسی در ساعت) شهاب شد. این بارش قرار است، امسال بر خلاف چند سال گذشته نمایش زیبایی را به اجرا درآورد. بر اساس پیش بینی‌ها رصدگران احتمالاً بتوانند در هر ساعت حدود ۹۰ شهاب را در آسمان شمارش کنند.
بارش شهابی شلیاقی، امسال در حالی به اوج خود می رسد، که کانون بارش در ساعت ۲۰:۵۶ شامگاه دوم اردیبهشت طلوع می کند و همچنین هلال ۶ روزه ماه در ساعت ۲۴:۵۵ غروب می کند، و بارش حدود ساعت ۲ بامداد سوم اردیبهشت به اوج می رسد.
اما نگران ماه نباشید! بعد از تاریک شدن آسمان و قبل از طلوع کانون می توانید، شهابهایی را ببینید که به سمت صور فلکی عوا و جاثی حرکت میکنند و خوشبختانه به دلیل فاصله زیاد ماه از کانون بارش(ماه در غرب اسمان است) نور ماه هیچ مزاحمتی برای رصد ایجاد نمی کند.
هنگام رصد ممکن است، شهابهایی را ببینید که اگر خلاف جهت حرکتشان را امتداد دهید به صورت فلکی شلیاق نرسند! این شهابها ممکن است، شهابهای کشتیدمی یا اتا-دلوی باشند که این شبها فعال اند.
۲ بارش شهابی دیگر نیز شناخته شده اند، که کانونشان در صورت فلکی شلیاق قرار دارد:
بارش شهابی آلفا شلیاقی و بارش ژوئن شلیاقی که به ترتیب از اواسط تیر تا اواسط مرداد ماه و از اواسط خرداد تا اوایل تیر فعال اند.
شهابهای آلفا شلیاقی به قدری کم نورند که برای دیدنشان بهتر است از دوربین دوچشمی یا تلسکوپی با میدان دید باز استفاده کنید؛ و همچنین بارش شهابی ژوئن شلیاقی که قدر شهابهای آن به طور متوسط ۳+ است که دیدنشان را کمی مشکل می کند.
رصد بارش شهابی شلیاقی در بامداد ۳ اردیبهشت؛ می تواند تجربه جالبی برای عکاسی و رصد شهابها باشد. پس از همین الان برای رصد شهابهای شلیاقی برنامه ریزی کنید.

*ZHR=۷۰۰: به این معناست که اگر کانون بارش در سمت الراس شما باشد و بقیه شرایط مساعد باشند به طور میانگین شما تعداد ۷۰۰ شهاب را خواهید دید.  
 
جرم ستاره را چگونه اندازه می گیرند؟ 
 
بنابر قوانین کپلر که بعدها نیوتن آن را بسط داد هنگامی که دو جسم به دور یکدیگر می‌گردند زمان تناوب گردششان با افزایش فاصلة بین آنها افزایش می‌یابد و با افزایش مجموع جرم آنها کم می‌شود. بسیاری از ستاره‌هایی که در آسمان می‌بینیم منفرد نیستند و در مجموعه‌هایی دوتایی به روی یکدیگر می‌گردند از روی زمان تناوب و فاصلة ستاره‌هایی دوتایی می‌توان جرم مجموع آنها را بدست آورد.

M+m=
که در آن M+m مجموع دو جرم بر حسب واحد جرم خورشید است و ‍P زمانی که لازم است تا خط واصل دو ستاره یک دوران کامل را تمام کند (که بر حسب سال بیان می‌شود) و a فاصلة متوسط بین دو ستاره (بر حسب واحد نجومی) است. فاصلة «a» و دورة تناوب «p » از روی مشاهدة مستقیم تعیین می‌شود و جرم منظومة دوتایی M+m به کمک فرمول بالا محاسبه می‌شود. اخترشناسان با استفاده از یکی دیگر از قوانین نیوتن می‌توانند جرم هر یک از مؤلفه‌های این مجموعة دوتایی را محاسبه کنند و برای به دست آوردن جرم ستاره‌های منفرد اخترشناسان از مقایسة طیف ستاره با طیف مؤلفه‌های ستاره‌های دوتایی استفاده می‌کنند. با استفاده از این قانون می‌توان جرم ستاره‌ها را از روی طیفشان تخمین زد
  
 
تاریخچه ی نجوم. 
 
دوره‌ی زمین مرکزی 2) دوره‌ی کهکشانی 3) دوره‌ی کیهانی)
آغاز دوره‌ی اول در تاریخ باستان است و پایان آن قرن شانزدهم.
دوره‌ی دوم از قرن 16 تا قرن 19 است، دوره‌ی سوم در قرن حاضر آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد. در دوره‌ی اول منجمان فرض می‌کردند که زمین در مرکز جهان است و ستارگان و ماه خورشید همه به دور زمین ساکن می‌گردند. آنها علائم زیادی را در آسمان کشف کرده بودند. گاهشماری با دقت زیاد رشد کرد. دایره‌ی البروج کسوف و خسوف تعیین شد. حتی در قرن دوم پیش از میلاد به حرکت محور زمین پی برده بودند. 
 
کهکشان ما. 
 

بنا نر تخمین اختر شناسان نیمی از سیستم های سیاره ای کشف شده در کهکشان ما حاوی سیاراتی مانند زمین می باشد

 

 

دانشمندان از یک دهه گذشته تا کنون حدود 100 سیستم سیاره ای در کهکشان کشف کرده اند که همگی دارای سیارات غول پیکری مانند مشتری هستند. شرایط چنین سیارات عظیمی برای شکل گیری حیات، نامناسب است. اما بنابر تحقیقات اختر شناسان دانشگاه آزاد انگلستان که در نشست سالیانه انجمن ملی نجوم این کشور اعلام شد، سیاراتی شبیه به زمین نیز باید به وفود در این منظومه های سیاره ای موجود باشنداما به علت کوچک بودن، با فناورهای فعلی، قابل مشاهده نیستند. بنابر نظر اخترشناسان، پیشرفت فناوری و ساخت تلسکوپ های پیشرفته تر، مشاهده چنین سیارات را تا 15 سال آینده، میسر خواهد کرد. 

 

ستاره ای با فاصله ی ۱۷ هزار سال نوری از زمین کشف شد این سیاره تا کنون دور ترین سیاره ای است که دیده شده این کشف، با همکاری دو تیم از اختر شناسان در قالب پروژه های " مشاهدات میکرو گرانش در اختر فیزیک" و " آزمایش عدسی گرانشی اپتیکی" صورت گرفت. در این پروژ ها ، از تاثیر گرانشی مجموعه سیستم سیاره ای ( مجموعه سیاره و ستاره ای که حول آن در گردش است) بر نور ستاره ای که در پشت سیستم ودر فاصله ای بسیار دورتر واقع است، استفاده می شود. این اثر که " عدسی گرانشی" نام دارد، اختر شناسان را قادر می سازد تا با مطالعه دقیق نور ستاره واقع در زمینه، اطلاعاتی را در مورد سیستم سیاره ای بدست آورند. تحلیل اطلاعات حاصل نشان می دهد که جرم سیاره کشف شده، حدود 1/5 برابر جرم مشتری است. فاصله این سیاره نسبت به ستاره مادر، در حدود سه برابر فاصله زمین از خورشید است منظومه ی شمسی. سیاره پلوتو آخرین سیاره منظومه شمسی سیاره پلوتو است، ممکن است بعدها در اطراف این سیاره جرم دیگری پیدا شود. پلوتو دنیای کوچکی است که بطور متوسط حدود 6 میلیارد کیلومتر از خورشید فاصله دارد، مدار آن، چنان بیضی شکل است که گاهی از نپتون به خورشید نزدیکتر می‌شود. به دلیل اینکه از خورشید دور است، جو ابرآلود ندارد و پوششی از یخ سراسر پلوتو را فرا گرفته است. «کلایدتومبا» ستاره‌شناس در مدت یک ماه عکسبرداری از آسمان شب و مقایسه هزاران عکس با یکدیگر در منطقه دایره‌البروج بالاخره به جرم سیاره‌ای برخورد کرد که 2 عکس متوالی، یک ستاره اندکی جابجا شده بود و این کشف سیاره پلوتو در سال 1930 بود. دما در سطح این سیاره به 240 ـ درجه سانتیگراد برآورده می‌شود، زیرا این سیاره تا فاصله حدوداً 5/7 میلیارد کیلومتر از خورشید به عقب می‌رود و مرزهای منظومه شمسی را گسترش می‌دهد. سرعت مداری این سیاره به کمترین مقدار خود در میان سیارات منظومه شمسی رسیده و به حدود 7/4 کیلومتر بر ثانیه می‌رسد. به علت دوری این سیاره و عدم دسترسی ؟ به آن، مشخصات فیزیکی آن چندان معلوم نشده است. این سیاره هر 248 سال یکبار به گرد خورشید می‌چرخد. پلوتو یک قمر به نام کارون دارد. سیاره نپتون حرکات بی‌نظمی که در مسیر مدار سیاره اورانوس مشاهده شد دانشمندان را بر آن داشت که به وجود سیارة دیگری پی ببرند. نپتون تقریباً با مداد و کاغذ کشف شد. سیاره نپتون از بسیار جهات شبیه به سیاره اورانوس است. قطر آن در استوا به 49 هزار و در نواحی قطبی به 48 هزار کیلومتر می‌رسد در فاصله‌ای بطور متوسط 4 میلیارد و 495 میلیون کیلومتر از خورشید قرار گرفته است، و با سرعت 5/5 کیلومتر در ثانیه حرکت می‌کند. یکسال این سیاره حدود 165 سال طول می‌کشد، درحالیکه در هر 16 ساعت و 6 دقیقه یکبار به دور محور خود می‌چرخد. سفینه و یا جبر، 6 قمر دیگر را علاوه بر 2 قمری که از زمین کشف شده بود مشاهده نمود. این سیاره دورافتاده را 3 حلقه احاطه نموده است. حلقه بیرونی بیشتر شبیه پاره‌هایی از یک قوس است و حلقه نزدیک به سیاره قطری حدود 2500 کیلومتر را داراست، ممکن است مابین حلقه‌ها مواد غباری نازکی قرار داشته باشد، بیرونی‌ترین قمر سیاره نپتون در فاصله 5 میلیون و 511 هزار کیلومتری آن قرار دارد. بزرگترین قمر نپتون قطری معادل 2720 کیلومتر دارد. رنگ این سیاره از درون تلسکوپ کمی آبی رنگ بوده و دارای سه لکه روشن و دائمی است، جو این سیاره را گازهایی همچون متان و هیدروژن تشکیل داده و بسیار فعال و پرسرعت به دور سیاره می‌چرخند. این سیاره از میدان مغناطیسی نسبتاً قویی برخوردار است. محورهای مغناطیسی آن با محورهای جغرافیائی دارای اختلافی حدود 50 درجه دارد و به نظر می‌رسد این سیاره نیز مانند اورانوس در حال تغییر مکان جابجایی قطبی است. چرخش قمرهای مهم نپتون مانند «تریتون» و «نریید» که برخلاف گردش محور نپتون به دور آن می‌چرخند. سبب شده دانشمندان حدس بزنند که پس از پیدایش منظومه شمسی این قمرها به اسارت نپتون درآمده است. اورانوس هفتمین سیاره از خورشید، سیاره اورانوس است که در فاصلة متوسط دومیلیارد و 870 میلیون کیلومتری خورشید قرار گرفته است. سیاره‌ای است که برای نخستین بار ویلیام هرسل انگلیسی آن را در سال 1781 درون تلسکوپ خود یافت. او متوجه شد که یک ستاره‌ای را مشاهده می‌کند که دارای قطر کوچکی است و او را در تردید فرو برد. تحقیقات بعدی او سبب شد هفتمین سیاره را کشف کند. این سیاره هر 84 سال یک بار یک دور به گرد خورشید می‌چرخد. و این مدار طولانی را با سرعت 8/6 کیلومتر در ثانیه طی می‌کند. این سیاره نیز گازی بوده و در مدت 17 ساعت و 5 دقیقه یک بار به خود می‌چرخد. از نکات جالب این سیاره انحراف زیاد محور این سیاره است. محور شمالی جنوبی این سیاره 98 درجه نسبت به حالت عمود بر صفحه گردش آن است، بنابراین قطب شمال آن رو به خورشید است و نیمی از یک سال آن شب در قطب جنوب است. استوای این سیاره از مناطق سرد آن به شمار می‌رود. به نظر می‌رسد جو سیاره از گازهای متان، آمونیاک تشکیل شده و رنگ سبز آن که از درون تلسکوپ به چشم می‌خورد نتیجة وجود گاز متان است، قطر استوایی سیاره حدود 51500 کیلومتر و قطر قطبی آن بیش از 49 هزار کیلومتر است. دمای سطحی آن از 200 درجه سانتیگراد زیر صفر کمتر بوده و نور ضعیف خورشید اندکی سطح آن را روشن می‌کند. تاکنون برای این سیاره 5 قمر در نظر گرفته می‌شد که از زمین قابل رؤیت است (به کمک تلسکوپ). لیکن سفر سفینه و یا جر2ـ10 قمر دیگر را در اطراف این سیاره کشف نمود. در نهایت در دو سال گذشته 6 قمر دیگر هم برای این سیاره کشف شده است. زحل ـ زیباترین سیاره منظومه شمسی زحل اندکی کوچکتر از مشتری ششمین سیاره از منظومه شمسی است. گالیله نخستین کسی بود که این زیباترین جرم آسمانی را رویت نمود. زحل با حلقه‌های اطرافش زیبایی دوچندانی را برای خود تدارک دیده است. این سیاره گازی، 95 بار بیشتر از زمین جرم دارد و حجم آن 752 بار از زمین افزون‌تر است. چگالی آن برعکس خیلی کم و حدود 7/0 است دارای 30 قمر در اطراف حلقه با فواصل متفاوت قرار دارد. بطور متوسط یک میلیارد و چهارصد و بیست و هفت میلیون کیلومتر از خورشید فاصله دارد، لیکن در حداکثر فاصله به 5/1 میلیارد کیلومتری از خورشید می‌رسد. این سیاره با سرعت 6/9 کیلومتر در ثانیه بر مدار خود به گرد خورشید در مدت 5/29 سال (10759 روز) می‌چرخد. سرعت گریز سیاره به 6/35 کیلومتر در ثانیه رسید. قطر این سیاره به 120 هزار کیلومتر می‌رسد. این سیاره به سرعت به دور خود می‌چرخد و یک شبانه روز آن 10 ساعت و 15 دقیقه در نواحی استوایی به طول می‌انجامد ولی نواحی قطبی آن به 10 ساعت و 40 دقیقه می‌رسد. ناحیه استوایی سیاره به علت سرعت زیاد حالت تورم پیدا کرده و نواحی قطبی آن پَخ در آمده است. به همین علت قطر استوایی آن 6/120 هزار کیلومتر و قطر قطبی آن 000/108 کیلومتر است. این سیاره علاوه بر تعداد زیادی قمر در اطراف خود، حلقه‌های زیادی آن را احاطه کرده است. دانشمندان معتقدند در سیارات که مواد موجود در حلقات به سبب گرانش داخلی، کم‌کم متراکم شده و قمر آن سیاره را ایجاد نموده است، لیکن هرگاه گرانش قوی‌تر سیاره مانع از تراکم مواد درون حلقه‌ها بشود، حلقه به صورت قمر در نخواهد آمد. دانشمندان وجود حلقات اطراف زحل را به این ترتیب توجیه می‌کنند: ـ حلقه‌ها از بالای جو فوقانی سیاره شروع شده و تا حدود 230 هزار کیلومتری سیاره امتداد یافته‌اند، ضخامت آنها نسبت به وسعت حلقه‌ها بسیار ناچیز است (حدود 160 کیلومتر) این حلقات از قطعات یخ، (متان یخ زده ـ آب یخ زده و یخ خشک ) و هزاران هزار قطعه سنگ و سنگریزه تشکیل شده‌اند. بزرگترین سیاره مشتری بزرگترین سیاره ی منظومه ی شمسی است . شما می توانید آن را در هر بخشی از سال بخوبی ببینید . این سیاره بسیار درخشان تر از هر ستاره ای به نظر می رسد . مشتری تقریبا" در هر دوازده سال یک بار به دور خورشید می چرخد اما مدت یک شبانه روز آن کوتاه است ، کمتر از ده ساعت طول می کشد مشتزی مانند زمین نیست . سطح آن از گاز تشکیل شده است . ما میتوانیم روی سطح مستری خط هایی را ببینیم که آن ها را کمر بند های خطی می نامیم . لکه ی سرخ بزرگی هم روی آن دیده می شود.که ناشی از طوفان بسیار بزرگی در گاز های جو مشتری است.مشتری 16 قمر دارد در میان آن ها 4 تا از بقیه بزرگتر اند یکی از آن ها گانیمد نام دارد که حتی از عطارد هم بزرگتر است.شما می توانید آن ها را با هر تلسکوپی ببینید. مریخ جومریخ: به طور کلی جو مریخ در مقایسه با جو زمین از پیچیدگی کمتری بر خوردار است زیرا در مریخ اقیانوسی وجود ندارد تا بر روی دما و تغییرات آن اثر بگذارد.و افزون بر آن جو بهرام لایه ای است بسیار نازک تر و رقیق تر از جو زمین ، به همین مناسبت به زودی گرم می شود و به سرعت دمای خود را از دست می دهد جومریخ کمتر از جو زمین است وبافشارجو در ارتفاع 30هزار متری سطح زمین برابری می کند . بدیهی است چنین فشاری به از دست رفتن تعادل ایستادگی مایعات کمک می کند،و با جابجایی سطح مواد گرد و غبار شدیدی را در جو پیرامون مریخ پراکنده می سازد . ترکیبات جو مریخ: 95% مریخ را دی اکسید کربن فرا گرفته است 20% دیگر را نیتروژن و بین 1تا 2 را هم آرگون اشعال کرده و بقیه مقدار کمی بخار آب ،مونوکسید کرین و اکسیژن و ازن اختصاص یافته است گاز های جو بهرام همانند زمین از رها شدن گاز های درونی که عامل اصلی آن آتش فشان هایی است،تولید گردیده اند منبع:http://www.astronomy.net.ms/ ماه کره ی ماه تنها قمر زمین است. میانگین فاصله ی ماه تا زمین 403،384 کیلو متر و قطر ماه 3،476 کیلومتراست. در سال 1969 برای نخستین بار افرادی به نام های نیل آرمسترانگ و باز آلدرین بر ماه فرود آمدند بر خلاف زمین ماه نه اب دارد ، و نه جو ، و نه حیات ، و نه میدان مغناطیسی.نمی توان گفت که ماه کاملا" غیر فعال است،زیرا( ماه لرزه) را باید نشانه ای از وجود نوعی حرکت در درون آن دانست . قطعا" ماه در دوران گذشته آتشفشان هایی داشته است اما اغلب حفره هایی را که در آن می بینیم نتیجه ی اصابت سنگ های آسمانی است که در اولین روز های شکل گیری آن به وقوع پیوسته .بعضی از این حفره ها عمیق اند مثلا" حفره ی نیوتون 800متر است. هنگامی که سفینه ی شوروی به نام لونا 3 از پشت ماه عکس می گرفت ، دانشمندان دیدند که روی پنهان ماه درست شبیه روی آشکار آن نیست . در آنجا تعداد حفره ها بسیار بیشتر بود اما به طور کلی از حفره های روی آشنای ماه کوچکتر بودند . قمرها بسیاری از سیارها قمر هایی دارند که به دور آن می گردند درست مانند ماه ما که به دور زمین میچرخد. بعضی از سیاره ها قمر های بسیار ی دارند. بعنوان مثال مشتری 39 قمر دارد. قمر ها انواع مختلفی دارند.گروهی از جنس سنگ هستند و گروهی از جنس سنگ همراه با مایع و یخ هستند.بسیاری مانند ماه ما کوه و دره هم دارند. متاًسفانه ما اطلاعات کمی در رابطه با آن ها داریم داریم زیرا از جزئییات آن عکس گرفته نشده است . زمین زمین سومین سیاره ی منظومه ی شمسی است.فاصله ی زمین از خورشید به اندازه ای است که کره دمای مناسبی را برای زندکی انسان ها ، گیاهان و جاندران فراهم می سازد . سیاره ی زمین از دور به رنگ آبی و سفید دیده می شود که وقتی به این سیاره نزدیک می شویم قسمت های آبی اقیانوس ها و قسمت های سفید ابر ها هستند. زمین سیاره ایست از مقدار بسیار زیادی از آب و تشکیل شده از انواع سنگ هاو دارای جویبا نیتروژن و اکسیژن زیاد است.این سیاره در فاصله ی 150000000کیلو متری از خورشید به دور آن می گردد. زمین از نظر فاصله در میان زهره و مریخ قرار دارد و جرو سیارات داخلی زمین محسوب می شوند ستاره ی صبح و غروب در بعضی مواقع سال درست قبل از طلوع خورشید یا بعد از غروب آن به راحتی می توانید زهره را با چشمان غیر مسلح ببینید . بسیاری از ستاره شناسان با توجه به زمان ظاهر شدن آن در اسمان آن را ستاره ی صبح یا ستاره ی غروب می نامند بعد از خورشید و ماه زهره درخشان ترین چیز در آسمان است. جو متراکم چو زهره بسیار ضخیم است . آن بیشتر از گاز های دی اکسید کربن ساخته شده است و آنقدر متراکم است که مانند یک وزنه ی بزرگ به سطح آن فشار می آورد . زهره این سیاره بسیار به زمین شبیه است ودر فاصله ی 108 کیلومتری به دور خورشید می چرخد در سطح نسبتا" سافش چندین منطقه وجود دارد که مانند قاره های روی زمین است